Dưới tác động mạnh của thời đại công nghiệp 4.0, ngành Y tế đang đứng trước nhiều thách thức khi đưa ra các định hướng ứng dụng các giải pháp/phần mềm công nghệ cao (tiêu biểu như công nghệ Blockchain) nhằm tăng cường khả năng kết nối thông tin của bệnh nhân với các cơ sở y tế và giữa các cơ sở y tế khác nhau nhưng vẫn đảm bảo yêu cầu về bảo mật thông tin. Sở hữu những đặc tính nổi bật về khả năng xác thực và bảo mật dữ liệu thông tin, Blockchain được đánh giá là một nền tảng công nghệ khả thi để ứng dụng vào giải quyết các bài toán thực tiễn trong lĩnh vực Y tế.
1. Lợi ích của blockchain trong lĩnh vực y tế
1.1 Chủ động quản lý hồ sơ bệnh án
Thay vì dữ liệu bệnh án của người dùng lưu trữ trên máy chủ của nhiều bệnh viện khác nhau thì nay người dùng là chủ sở hữu chính bệnh án của mình, được lưu trữ chung hồ sơ y tế và hồ sơ bảo hiểm trong cùng một tài khoản trên nền tảng Blockchain.
Việc cập nhật lịch sử sức khỏe liên tục giúp người dùng xem được thông tin mới nhất, chính xác nhất vào bất kỳ lúc nào; đồng thời cho phép bệnh viện cũng truy cập trực tiếp vào dữ liệu mới nhất đảm bảo khả năng chăm sóc tốt nhất khi bệnh nhân nhập viện hoặc cấp cứu.
1.2. Truy xuất nguồn gốc dược phẩm
Blockchain có thể được ứng dụng truy xuất nguồn gốc nguồn gốc dược phẩm, thuốc hoặc các thiết bị y tế tại các hệ thống nhà thuốc, đảm bảo thuốc được nhập từ các nguồn cung cấp uy tín, chất lượng cao. Đồng thời tạo bản ghi dữ liệu để quản lý quá trình phân phối và tiêu thụ thuốc tại các đơn vị y tế, bệnh viện một cách minh bạch và chính xác.
1.3. Lưu trữ thông tin khám chữa bệnh
Blockchain được sử dụng trong các hệ thống quản lý và lưu trữ toàn bộ thông tin khám chữa bệnh của bệnh viện (bao gồm cả bệnh nhân, chuỗi cung ứng thiết bị y tế, thuốc) theo thời gian thực với độ bảo mật dữ liệu cao, chỉ những thành viên sở hữu khoá bí mật mới có quyền truy cập. Từ đó tăng cường quản lý chất lượng của bệnh viện, tạo bản ghi bảo vệ quyền lợi của cả bác sĩ và bệnh nhân.
Dữ liệu lưu trữ trên Blockchain là bất biến giúp phát hiện gian lận bằng cách không cho phép bất kỳ sự trùng lặp hoặc sửa đổi nào trong giao dịch và cuối cùng cho phép giao dịch minh bạch và an toàn.
1.4. Liên thông dữ liệu trong hệ thống
Dữ liệu trên Blockchain được liên thông dữ liệu giữa các đơn vị y tế khác trong cùng một hệ thống y tế. Hỗ trợ bác sĩ có thể truy cập xem hồ sơ bệnh án trực tiếp và đối chiếu với dữ liệu gốc được được lưu trữ trong điện thoại của người dân. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi để bệnh nhân có thể thay đổi giữa các cơ sở khác trong hệ thống mà không cần mang theo thủ tục giấy tờ về bệnh án của mình. Đồng thời phục vụ nghiên cứu y tế, xét nghiệm lâm sàng cần thiết.
1.5. Bảo mật thông tin
Mỗi người tham gia kết nối với mạng Blockchain sẽ được cấp một khóa bí mật và một chìa khóa công khai hoạt động như một định danh để có thể theo dõi được thông tin cá nhân hay hồ sơ bệnh án của mình. Cặp chìa khoá này được liên kết mã hóa sao cho việc nhận dạng chỉ có thể thực hiện theo một hướng bằng cách sử dụng chìa khóa riêng.
Chính vì thế, để có thể theo dõi được hồ sơ bệnh án của bệnh nhân, cần thiết các đơn vị y tế/ bệnh viện được phải được chia sẻ khoá riêng để mở khóa danh tính của bệnh nhân và truy cập vào các dữ liệu được lưu trữ trong Blockchain có liên quan đến hồ sơ của họ.
2. Những thách thức khi ứng dụng blockchain vào Y tế
Blockchain là một công nghệ mới nổi, lan rộng trong các lĩnh vực khác nhau với số lượng lợi ích cao và cơ hội. Tuy nhiên, công nghệ này đi kèm với những thách thức của riêng nó cần được giải quyết.
2.1 An ninh và bảo mật dữ liệu
Thách thức đầu tiên và quan trọng nhất là bảo mật và quyền riêng tư của dữ liệu. Với việc triển khai các ứng dụng dựa trên công nghệ của blockchain, nhu cầu của bên thứ ba để thực hiện giao dịch bị loại bỏ. Vì cơ chế của blockchain cho phép toàn bộ cộng đồng, thay vì một bên thứ ba đáng tin cậy, xác minh các hồ sơ trong kiến trúc blockchain, dữ liệu trở nên dễ gặp rủi ro về quyền riêng tư và bảo mật.
2.2 Quản lý dung lượng dữ liệu lưu trữ
Một thách thức khác xuất hiện trên mặt trận này là quản lý dung lượng lưu trữ. Blockchain được thiết kế để ghi lại và xử lý dữ liệu giao dịch, có phạm vi hạn chế, do đó, nó không cần lưu trữ lớn. Theo thời gian, khi nó lan rộng đôi cánh của mình sang lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, những thách thức về lưu trữ trở nên rõ ràng. Ngành chăm sóc sức khỏe có một lượng lớn dữ liệu phải được xử lý hàng ngày. Từ hồ sơ bệnh nhân, lịch sử sức khỏe và báo cáo xét nghiệm, đến chụp MRI, tia X và các hình ảnh y tế khác, tất cả dữ liệu, trong kịch bản blockchain, sẽ có sẵn cho tất cả các nút trong chuỗi, cần một không gian lưu trữ lớn.
Hơn nữa, các ứng dụng của blockchain dựa trên giao dịch và do đó, cơ sở dữ liệu được sử dụng cho công nghệ này có xu hướng phát triển với tốc độ nhanh. Do kích thước của cơ sở dữ liệu ngày càng tăng, tốc độ tìm kiếm và xử lý hồ sơ trở nên thấp, điều này rất không phù hợp với các loại giao dịch trong đó tốc độ là điều cần thiết. Do đó, một giải pháp blockchain cần có khả năng mở rộng và phục hồi.
2.3 Các vấn đề về khả năng tương tác
Blockchain cũng bị vấn đề về khả năng tương tác; nghĩa là, làm cho các blockchain từ các nhà cung cấp và dịch vụ giao tiếp khác nhau nói chuyện với nhau một cách liền mạch và phù hợp. Điều này thách thức tạo ra những cản trở trong việc chia sẻ dữ liệu hiệu quả.
2.4 Những thách thức tiêu chuẩn hóa Công nghệ blockchain vẫn còn ở giai đoạn sơ khai, và do đó hướng tới việc triển khai thực tế trong y học và chăm sóc sức khỏe, nó chắc chắn sẽ phải đối mặt với những thách thức tiêu chuẩn hóa. Một số tiêu chuẩn được chứng thực và chứng nhận sẽ được yêu cầu từ các cơ quan tiêu chuẩn hóa quốc tế. Các tiêu chuẩn được xác định trước này sẽ hữu ích để đánh giá kích thước, tính chất dữ liệu và định dạng của thông tin được trao đổi trong các ứng dụng blockchain. Các tiêu chuẩn này sẽ không chỉ xem xét kỹ lưỡng dữ liệu được chia sẻ mà còn phải đóng vai trò là biện pháp an toàn phòng ngừa. 2.5 Những thách thức xã hội Công nghệ blockchain vẫn đang phát triển và do đó phải đối mặt với những thách thức xã hội, như sự thay đổi văn hóa, bên cạnh những thách thức kỹ thuật đã nói ở trên. Chấp nhận và áp dụng một công nghệ hoàn toàn khác với các phương pháp làm việc truyền thống không bao giờ đến dễ dàng. Mặc dù ngành y tế đang dần chuyển sang số hóa, nhưng vẫn còn một chặng đường dài để nó hoàn toàn chuyển sang công nghệ này, đặc biệt là những ngành như blockchain, vẫn chưa được kiểm chứng về mặt lâm sàng. 3. Tổng kết Có thể nói công nghệ Blockchain mang đến nhiều lợi thế tiềm năng cho ngành Y tế. Hiện nay, nhiều bệnh viện/ trung tâm y tế đã và đang đưa ra chiến lược nhằm tích hợp công nghệ Blockchain vào hệ thống vận hành tại đơn vị.
Tuy nhiên, để quá trình triển khai đạt hiệu quả tích cực, cần thiết phải nắm vững được công nghệ Blockchain và các giải pháp ứng dụng công nghệ này để đưa ra lộ trình áp dụng cụ thể và phù hợp. Bên cạnh đó, cần có thời gian nghiên cứu kỹ hơn về công nghệ blockchain để loại bỏ các rủi ro kể trên, nhằm tạo ra một giải pháp tối ưu nhất cho ngành Y tế.
Comments