Để thúc đẩy và tận dụng tối đa tiềm năng của công nghệ Blockchain cũng như các hình thức tài sản kỹ thuật số như tiền mã hóa và quản lý tài sản ảo, việc xây dựng một hệ thống pháp lý vững chắc là điều không thể thiếu. Tuy nhiên, trong quá trình điều chỉnh các quy định pháp lý, cần phải cân nhắc đến việc duy trì sự cân bằng giữa việc khích lệ sự sáng tạo và bảo vệ quyền lợi của người dùng và các tổ chức liên quan.
Các dự báo về thị trường tài sản kỹ thuật số cho thấy một triển vọng tăng trưởng mạnh mẽ. Dự kiến, vào năm 2023, doanh thu toàn cầu của thị trường này sẽ đạt khoảng 56.420 triệu USD, với tốc độ tăng trưởng hàng năm ước tính là 16.15% từ năm 2023 đến 2027, khiến tổng doanh thu dự kiến lên tới 102.700 triệu USD vào năm 2027.
Thị trường này cũng chứng kiến sự gia tăng về số lượng người dùng, với dự báo lên tới gần 1 tỷ người vào năm 2027, từ mức tỷ lệ thâm nhập 8.8% năm 2023 lên tới 12.5% vào năm 2027. Đặc biệt, Việt Nam đang nổi lên như một trong những quốc gia dẫn đầu thế giới về tỷ lệ sở hữu tiền mã hóa.
Kinh nghiệm các quốc gia trong quản lý tài sản số
Báo cáo từ Boston Consulting Group chỉ ra rằng vào năm 2030, giá trị của tài sản dưới dạng token sẽ chiếm khoảng 10% GDP toàn cầu, tương đương với 16,1 nghìn tỷ USD. So sánh với năm 2022, lúc này chỉ mới ở mức 0,31 nghìn tỷ USD và chiếm 0,4% GDP.
Trên khắp thế giới, các quốc gia đang tích cực phát triển chính sách và khung pháp lý cho tài sản số. Các quốc gia tiêu biểu bao gồm châu Âu, Hàn Quốc, và Hồng Kông (Trung Quốc). Trong nửa đầu năm 2023, thị trường tài sản số toàn cầu đã chứng kiến hai sự kiện pháp lý quan trọng: sự chấp thuận của Đạo luật MiCA bởi Nghị viện châu Âu và sự cho phép giao dịch bán lẻ tài sản số tại Hồng Kông. Ngoài ra, một số quốc gia ở châu Á như Trung Quốc, Thái Lan, và Singapore cũng đã đưa ra các quan điểm và định hướng phát triển cho tài sản số.
Ông Phan Đức Trung, Phó chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam, nhấn mạnh rằng Luật MiCA dự kiến sẽ có hiệu lực vào năm 2024. Điều này phản ánh mục tiêu của Ủy ban châu Âu trong việc thiết lập khung pháp lý cho việc ứng dụng Blockchain và tài sản số trong ngành dịch vụ tài chính. MiCA sẽ bao gồm các quy định cho Asset-referenced tokens (ART), Electronic money tokens (EMT) và các loại tài sản mã hóa khác, đặt tất cả nhà phát hành và nhà cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa vào một khuôn khổ cấp phép theo quy định.
Hoa Kỳ đang tiến tới việc phát triển quy định và chính sách mới cho tài sản số và tiền điện tử để đảm bảo an toàn, minh bạch và tuân thủ pháp lý, với các tiểu bang thiết lập hệ thống luật chi tiết và hiệu quả hơn so với quy định liên bang.
Tại Hàn Quốc, Đạo luật bảo vệ người dùng tài sản ảo đã được thông qua vào đầu tháng 7/2023, một bước quan trọng trong việc củng cố thị trường tài sản số quốc gia này sau sự cố Terra/LUNA.
Hồng Kông đang phát triển thành một trung tâm fintech quan trọng ở châu Á. Từ 1/6/2023, các quy định mới liên quan đến tài sản ảo và tiền mã hóa được Ủy ban Chứng khoán và giao dịch hàng hóa tương lai SFC ban hành, nhằm thúc đẩy sự phát triển của sàn giao dịch tài sản ảo, quản lý tài sản ảo và các nhà cung cấp dịch vụ fintech/blockchain, biến Hồng Kông thành điểm đến lý tưởng cho tài sản số.
Việt Nam chưa có quy định pháp lý về tài sản số
Việt Nam đang được xem xét như một điểm đến tiềm năng cho việc phát triển công nghệ trong nước và thu hút đầu tư nước ngoài, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ Blockchain. Tuy nhiên, so với kinh nghiệm từ các cường quốc như Liên minh Châu Âu, Nhật Bản, Hoa Kỳ và Trung Quốc trong việc thiết lập chính sách pháp lý cho tài sản số, Việt Nam vẫn còn thiếu một hệ thống quy định pháp lý chi tiết và rõ ràng cho lĩnh vực này.
Hiện tại, sau khi xem xét kỹ lưỡng các luật liên quan, pháp luật Việt Nam vẫn chưa xác định được một phân loại cụ thể cho “tài sản mã hóa”. Trong khi tiền mã hóa và tài sản ảo là những ứng dụng nổi bật của công nghệ Blockchain, quốc gia này vẫn chưa có khung pháp lý để hỗ trợ việc huy động vốn thông qua các phương thức như ICO, ITO, hoặc STO, cũng như quản lý giao dịch tài sản mã hóa.
Thiếu vắng một khung pháp lý phù hợp cũng dẫn đến việc các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực Blockchain phải chuyển đăng ký kinh doanh ra nước ngoài, bất chấp việc họ vẫn hoạt động và có nguồn lực tại Việt Nam. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến việc quản lý tài sản mà còn tới cách thức gọi vốn và ứng dụng công nghệ.
Còn đối với việc công nhận tài sản ảo, có một số nước đã bắt đầu nhìn nhận chúng như một loại tài sản trong pháp luật dân sự, đặt nền móng cho việc xác định giao dịch và sở hữu, cũng như xử lý các vấn đề pháp lý liên quan. Với tài sản mã hóa, mặc dù chưa được công nhận là tiền tệ hợp pháp hay tài sản trên pháp luật, nhưng giao dịch liên quan vẫn tiếp tục phát triển, khiến việc áp dụng chính sách thuế hay quản lý như chứng khoán trở nên không có cơ sở và gây thất thu ngân sách từ những hoạt động có khả năng sinh lời cao này.
Comments